Tercüme işlemi yalnızca kelimelerin anlamını farklı diller arasında aktarmak gibi görünse de aslında bünyesinde pek çok tekniği, uzmanlık alanını ve çalışma şeklini barındıran tercüme, başarı şekilde tamamlanması adına parçaların uyum içinde bağlantı kurularak aktarılmasını gerektirir. Bu dil bileşenlerinin tamamı özgün ve değerli olmakla birlikte çeviride dikkat edilmesi gereken bu önemli hususlardan biri de proofreading olmaktadır. Çevirinin son aşamasındaki düzenlemeyi ifade eden bu kavram, tercüme edilen metnin uygunluğundan ve doğruluğundan emin olmak adına benzersiz bir öneme sahiptir.
Proofreading Ne Demektir?
Yazılı bir metni yeniden okumak, incelemek ve gerekli düzenlemeleri yapmak anlamına gelen proofreading, bir nevi dil bilgisi, yapı veya gramer yanlışlarının gözden geçirilerek doğru şekilde düzeltilmesi olarak açıklanabilir. Bir metin içerisinde yanlış ifadeye neden olan ya da anlam karmaşasına sebep olan hata, proofreading süreci dahilinde bulunarak düzeltilebilir. Bu sebeple proofreading aşamasında metinler tekrar tekrar okunup incelenir ve tüm hataların düzeltildiğine emin olunarak tamamlanır.
Kendine göre önemli kuralları bulunan, uzmanlık gerektiren ve oldukça emek isteyen bir süreç olan proofreading, bu alanda hizmet veren kişinin hem kaynak hem de hedef dile çok iyi seviyede hakim olmasını gerektirir. Özellikle de içerisinde teknik kavramlar ve sektöre özgü bilgiler içeren proofreading süreçlerinde çevirmenin yalnızca gramer ve dil bilgisi yeterli olmamakta, aynı zamanda terminolojik olarak da bilgili ve deneyimli olması gerekmektedir. Bu nedenle proofreading hizmeti alacağınız kişinin bu alanda uzmanlaşmış bir meslek profesyoneli olması son derece önemli olmakta, hata riskinin minimumda olması için doğru ajansları tercih ettiğinizden emin olmanız gerekmektedir.
Proofreading Nasıl Yapılır?
Tercümesi yapılan ve proofreading kapsamına alınan bir metin cümle dizilişi, imla ve dil bilgisi kuralları yönünden değerlendirilmeden önce genel hatlar kontrol edilmekte ve içerik bir bütün olarak değerlendirilmektedir. Metne atılan ilk bakışta herhangi bir sorun bulunamaması halinde ikinci aşamaya ve tam kontrole geçilmekte, bu aşama ise metnin konusuna ya da uzunluğuna göre dakikalar veya günler sürebilecek kadar değişken sürelerde bitirilmektedir.
Metnin içindeki gereksiz veya akışı bozan kelimeler kaldırılmakta, bu sayede akıcılık arttırılmakta, hataların aşamalı şekilde bir listesi yapılarak metin daha sistematik bir incelemeye alınmış olmaktadır. Hataları ayıklayabilmek için bilgisayar programlarından destek alınabilen bu süreç sonunda metin en az iki kere olmak kaydıyla sesli şekilde okunur ve böylece hata olasılığına yer verilmez. Tek tek diğer satırları kapatarak ve tek bir satıra odaklanarak incelenen ve bu şekilde ‘’mikro’’ boyutta ayıklanmış olan metin, son aşamaya gelindiğinde hem tercüman tarafından manuel olarak hem de yazılımlar aracılığıyla bir kez daha teyit edilir ve süreç sonlandırılır.
Tercüme alanındaki her uzmanın kendine özgü bazı görev ve sorumlulukları olduğu gibi profreaderın da çeşitli görevleri bulunmakta, metnin tutarlılığından anlamını doğru aktarmaya kadar her aşama son derece önemli olmaktadır.